Ăn chay… Một phương pháp ăn uống đã có từ rất lâu về trước, cho đến ngày nay phương pháp này đã và đang chứng minh được những lợi ích rất lớn đối với sức khoẻ của con người. Tuy nhiên, bạn phải biết được ăn chay là gì? Cũng như những thông tin cần thiết về ăn chay để có sức khoẻ tốt. Bởi lẽ nếu hiểu không đúng ăn chay thì sẽ gây ra những ảnh hướng nghiêm trọng đến sức khoẻ và cơ thể.
Mục Lục Bài Viết
Ăn chay là gì?
Ăn chay (Vegan) là phương pháp ăn uống tuyệt đối kiêng thịt (thịt gia súc, gia cầm, hải sản hoặc bất cứ một loại thịt nào khác), quá trình ăn chay còn kiêng cả các sản phẩm phụ của quá trình giết mổ chế biến động vật. Như vậy có thể nói một cách dễ hiểu, ăn chay là phương pháp ăn uống sử dụng các loài thực vật và một số nguyên liệu như trứng sữa, tuyệt đối không sử dụng các nguồn nguyên liệu có nguồn gốc từ thịt động vật.
Bạn có chắc mình đang ăn chay?
Chắc hẳn rất nhiều bạn đang thực hiện chế độ ăn chay vì tôn giáo, giảm cân hoặc bất kì một lý do nào khác. Tuy nhiên thì mình muốn hỏi các bạn một điều rằng liệu bạn có đang thật sự ăn chay hay không? Và có lẽ bạn đang thắc mắc tại sao mình lại hỏi như vậy đúng không, đơn giản thôi.
Một ví dụ về hướng tôn giáo, khi bạn chắc chắn rằng bạn đang ăn chay và không hề ăn mặn. Tuy nhiên bạn vẫn có thể đang sử dụng các chế phẩm từ động vật đấy, ví dụ như:
- Gelatin là một chế phẩm từ da và xương của động vật, được sử dụng nhiều trong làm bánh, Jell-O, viên nang bổ sung dưỡng chất hay phim chụp ảnh. Đấy thấy chưa, cứ bảo ăn chay, đớp ngay miếng rau câu có gelatin thì chúc mừng bạn đã hết ăn chay rồi đấy.
- Rennet là một chế phẩm làm từ dạ dày của dê, công dụng chính của nó là làm đông đặc sữa để sản xuất pho mát. Như vậy nhiều bạn nghĩ ăn pho mát thì vẫn là ăn chay cũng là một sai lầm lớn đấy.
Vì sao nên ăn chay?
Ở đây mình không khuyên các bạn từ bỏ việc sử dụng các loại thực phẩm từ thịt mà tập trung vào việc ăn chay. Như đã nói ở đầu bài viết, việc ăn chay để có sức khoẻ tốt chỉ khi bạn hiểu rõ và đúng về phương pháp này. Nhưng trước tiên thì bạn cần biết vì sao chúng ta cần ăn chay?
Phương pháp ăn chay có thể được áp dụng với nhiều lý do như: tâm linh, tôn giáo, kiêng ăn, giảm cân, chữa bệnh,… Một số cộng đồng phản đối việc sử dụng thức ăn nguồn gốc động vật bởi họ tôn trọng sự sống của động vật. Nói đến điều này chúng ta cũng phải nói đến tôn giáo, mỗi tôn giáo có một cách ăn chay khác nhau mà chúng ta có thể ví dụ như: Cơ Đốc Giáo (Thiên Chúa Giáo) ăn chay định kì theo các ngày lễ (kiêng ăn một số các loại thịt và nhịn bữa sáng), hay như ăn chay trong Phật Giáo là hoàn toàn sử dụng thực vật để làm thức ăn.
Ngoài ra thì việc ăn chay cũng bắt nguồn từ việc kiêng ăn giảm cân của các cô gái, hay như những động cơ đến từ: môi trường, sức khoẻ, chính trị, văn hoá,… Và việc ăn chay cũng có những biến thể đến từ việc sử dụng các phụ phẩm của động vật như trứng, sữa, bơ,…
Tác hại của việc ăn chay là gì?
Mặc dù ăn chay là tốt, tuy nhiên nếu không thực hiện đúng cách thì chúng ta vẫn phải nhận những tác hại không đáng có.
Nếu bạn là một người ăn chay vì sức khoẻ thì phần này cũng không quá quan trọng để đọc, tuy nhiên nếu bạn là người thuần chay thì chắc chắn phải đọc đấy nhé. Bởi chế độ thuần chay cấm tiệt sử dụng các phụ phẩm hoặc bất cứ nguyên liệu nào liên quan đến động vật như cả trứng hay sữa. Việc ăn thuần chay mà không sử dụng các phụ phẩm động vật như trứng, sữa sẽ dẫn đến cơ thể thiếu hụt các vitamin cùng khoáng chất (thiếu vitamin B12 dẫn đến thiếu máu ác tính),…
Vì vậy khi quyết định ăn chay thì bạn cần phải nghiên cứu kĩ thực đơn để tiến hành, đừng vì mù mờ thông tin mà tự rước hoạ vào thân nhé.
Các hình thức ăn chay trên thế giới
Tất cả các hình thức của chế độ ăn chay đều dựa trên thức ăn thực vật, nấm và các sản phẩm từ vi khuẩn. Có một số loại ăn chay trong đó có loại trừ hoặc bao gồm các loại thực phẩm khác nhau:
- Ăn chay theo Phật giáo đại thừa: là không ăn tất cả các sản phẩm từ động vật cũng như một số loại rau trong chi Hành (có mùi thơm đặc trưng của hành và tỏi), có thể tương ứng với các loại cây hành, hẹ, tỏi, nén và kiệu gọi chung là ngũ tân.
- Ăn chay có trứng (ovo; tiếng Latin nghĩa là trứng): có thể ăn trứng nhưng không ăn các sản phẩm từ sữa.
- Ăn chay có sữa (lacto; tiếng Latin: lactis nghĩa là sữa): có thể ăn các sản phẩm từ sữa, nhưng không ăn trứng.
- Ăn chay có cả sữa và trứng (ovo-lacto): có thể ăn một số sản phẩm từ động vật hoặc từ sữa như trứng, sữa và mật ong.
- Ăn chay hoàn toàn không sử dụng bất cứ thứ gì từ động vật (thuần chay) (vegan): không dùng tất cả các loại thịt động vật và sản phẩm từ động vật, bao gồm cả sữa, mật ong, và trứng, và cũng có thể loại trừ bất kỳ sản phẩm nào được thử nghiệm trên động vật, hoặc sử dụng các trang phục có nguồn gốc từ động vật (như giày da, áo da, áo lông thú, lông vũ..)
- Ăn chay sống hay là ăn chay tươi (Raw foodism): chỉ ăn các loại trái cây tươi và chưa nấu chín, các loại hạt và rau củ. Rau củ có thể chỉ được nấu chín lên đến một nhiệt độ nhất định.
- Ăn chay theo Kỳ Na giáo: có bao gồm sữa, nhưng không ăn trứng, mật ong, và các loại củ hay rễ cây.
- Ăn chay theo kiểu chỉ cho phép ăn các loại trái cây, các loại hạt, hạt giống, và thực vật khác nếu việc thu hoạch những thực phẩm này không gây hại đến cây trồng.
- Ăn chay theo chế độ thực dưỡng: chủ yếu ăn các loại ngũ cốc nguyên cám và đậu hoặc theo phương pháp dưỡng sinh của Ohsawa.
Nguồn phần trích: Wikipedia
8 lưu ý ăn chay đúng cách để có sức khoẻ tốt
Để ăn chay tốt cho sức khoẻ thì mình sẽ chia sẻ với các bạn 8 lưu ý khi ăn chay sau đây, hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn có một sức khoẻ thật tốt.
- Bổ sung trứng và sữa: mặc dù có thể bạn sẽ nghĩ trứng hay sữa được sử dụng sẽ chẳng còn gì là chay nữa, tuy nhiên bạn nên bổ sung trứng và sữa vào bữa ăn nhé. Và theo như nhiều thông tin thì trứng và sữa vẫn được sử dụng cho người ăn chay dù trong cả đạo giáo.
- Sử dụng dầu thực vật: điều này chắc chắn là không thể không lưu ý đúng không các bạn, còn gì là chay nữa khi chế biến nguyên liệu chay với mỡ động vật. Nên sử dụng đa dạng dầu thực vật để bổ sung các dưỡng chất cần thiết nhé.
- Sử dụng chế phẩm từ đậu nành: có thể xem đậu nành như một nguồn cung cấp protein cho cơ thể ăn chay, hãy bổ sung các món chay từ đậu nành để cung cấp năng lượng cho cơ thể bạn nhé.
- Thực đơn từ hạt: bạn có biết hạt là nguồn cung cấp protein và dưỡng chất cực lớn. Sử dụng nguồn nguyên liệu này sẽ đảm bảo cơ thể bạn không hụt các loại dưỡng chất cũng như khoáng chất.
- Thực đơn bổ sung các loại đậu: nguồn nguyên liệu này sẽ mang lại protein, chất sơ, khoáng chất, chất lợi khuẩn, tinh bột đề kháng,… nói chung là rất tốt cho sức khoẻ.
- Thực đơn phong phú từ ngũ cốc: ngũ cốc được xem là nguồn nguyên liệu không thể thiếu trong ăn chay, chúng bổ sung cho cơ thể nguồn năng lượng lớn cùng các dưỡng chất thiết yếu. Đặc biệt hơn là các loại ngũ cốc thường rất ngon miệng.
- Nhớ ăn thêm trái cây: các loại quả ngoài cung cấp năng lượng, khoáng chất thì còn cung cấp thêm cả chất sơ và sức đề kháng cho cơ thể. Nếu ăn chay mà không ăn trái cây thì cơ thể bạn sẽ thiếu hụt rất nhiều thứ đấy.
- Thực đơn với rau củ: chắc chắn là vậy rồi khi mà ăn chay chủ yếu tập trung vào việc sử dụng thực vật. Hãy lên ngay một thực đơn thật phong phú nhưng vẫn đảm bảo độ ngon miệng, đủ chất và an toàn cho sức khoẻ.
Tổng kết về ăn chay
Ăn chay rất tốt cho cơ thể, sức khoẻ cũng như nhiều phương diện khác. Tuy nhiên, việc ăn chay có tốt không? Hay ăn chay để có sức khoẻ tốt thì còn phải chờ vào độ hiểu biết của các bạn về phương pháp này.
Bài viết trên Nhà Sâu đã chia sẻ với các bạn những kiến thức cơ bản về ăn chay, hy vong chúng sẽ giúp bạn hiểu thêm và ứng dụng phương pháp này vào đời sống. Theo dõi thêm các bài viết khác trên Blog Nhà Sâu bạn nhé.
[bai/]